* Najvažnije je da se ceo sistem voćarske proizvodnje postavi tako da se spreči nastanak problema, umesto da se sva pažnja usmeri na njihovo rešavanje

 

Voćarstvo verovatno nije proizvodnja koja asocira na Grad Beograd, ali treba imati na umu da naš velegrad ima 17 gradskih opština, a u pojedinim je ova grana agrara veoma razvijena, čak dominantna. U Grockoj se, na primer, nalaze čuveni proizvođači najrazličitijeg voća. Ova opština prepoznatljiva je po trešnji i popularno se naziva srpskom prestonicom ovog voća, a tu su i proizvođači breskve, nektarine, jagode... Na teritoriji Grada, u opštini Mladenovac je Dubona, voćarsko selo prepoznatljivo po jabuci. Ovde se nalaze kako stari zasadi u kojima preovlađuje sorta ajdared tako i novi, savremeni, sa popularnim sortimentom, a ima dosta i zasada breskve, nektarine. U Sopotu se voćari opredeljuju uglavnom za uzgoj borovnice i lešnika, čije se plantaže ubrzano šire. Zasadi lešnika osvajaju i Obrenovac, koji baš i ne važi za voćarski kraj. Beograd može da se podiči i sa više dobrih proizvođača grožđa i vina, a podignut je i jedan veliki zasad višnje...

Sve ove podatke iznela je u razgovoru za naš list Radmila Koprivica, savetodavac u PSSS “Beograd”, zadužena za oblast voćarstva i vinogradarstva, dodavši da je jedan od najvažnijih zadataka savremene voćarske proizvodnje dostizanje visokog nivoa zaštite životne sredine i zdravlja ljudi.

– Jedan od prvih zadataka pri opredeljivanju za uzgoj voća, kako na terenu Beograda tako i uopšte, jeste pravilan izbor lokacije, odnosno sorte kojoj dati mikroagroekološki uslovi najviše odgovaraju. Mora se voditi računa i o kvalitetu vode koja će se koristiti za zalivanje, kvalitetu sadnog materijala i poštovanju svih agro i pomotehničkih mera, objašnjava Radmila Koprivica.

Naša sagovornica kaže da je velika odgovornost na samim proizvođačima – voćarima, koji u radu moraju da se pridržavaju principa dobre poljoprivredne prakse kako bi odnegovali zdrav i vitalan voćnjak.

– Najvažnije je ceo sistem proizvodnje postaviti tako da se spreči nastanak problema, umesto da se problemi dešavaju i sva pažnja usmeri na njihovo rešavanje, ističe Koprivica.

Kaže i da je savremena proizvodnja voća pred proizvođače postavila brojne izazove koje je potrebno rešavati kako bi se postigli visoki, stabilni prinosi voća uz očuvanje njihovog kvaliteta i zaštitu životne sredine. Posebno je to vidljivo u proizvodnji sve popularnije borovnice koja se sa otvorenog polja uselila u specijalne saksije pod plastenicima, staklenicima i visokim tunelima.

– Intenzivna voćarska proizvodnja zahteva i veću upotrebu hemijskih preparata čiji rezidui se zadržavaju u voću i životnoj sredini. Zato je prilikom izbora sorte veoma važno dati prednost tolerantnim selekcijama i poštovati principe integralne proizvodnje zasnovane na naučnim saznanjima. Tretiranje pesticidima, na primer, treba obavljati samo ukoliko brojnost štetočina pređe prag tolerancije, zaštitu shodno potrebama svake sorte, količinu preparata prilagoditi zapremini krune voća i slično, objašnjava Koprivica.

Upozorava i da je tokom proizvodnje, uključujući berbu i transport, važno poštovati visoke higijenske standarde. Nesavesno i nestručno ponašanje berača i neadekvatno rukovanje voćem može da upropasti sav trud koji je do tada uložen u proizvodnju. Tokom 2018. i 2019. godine PSSS “Beograd” sprovodila je savetodavni modul o primeni dobre higijenske prakse u proizvodnji maline u saradnji sa Institutom za primenu nauke u poljoprivredi i resornim ministarstvom.

– U to vreme prioritet je bio da se izborimo sa problemima izazvanim norovirusom u proizvodnji maline, a sve mere dobile su još veći smisao sa pojavom virusa korona. Berače savetujemo da obavezno peru ruke pre početka rada, i ne nose satove i nakit. Sva oprema koja se koristi za berbu, pre i nakon korišćenja mora biti dezinfikovana, a isto važi i za transportna sredstva, ističe naša sagovornica, uz napomenu da mikroorganizme ne možemo potpuno izolovati iz proizvodnje, ali da je lična odgovornost svih učesnika u proizvodnji voća da njihov broj svedu na najmanju moguću meru.

Govoreći o proizvođačima na teritoriji koju stručno pokriva PSSS “Beograd”, sa kojima je svakodnevno u kontaktu, Radmila Koprivica ističe da sa njima uglavnom ima pozitivna iskustva. Spremni su da saslušaju savete i primene ih u praksi. Sve više njih prati i u praksi primenjuje visoke proizvodne standarde, posećuju stručne skupove i usvajaju nova znanja. Povećana je i težnja voćara za udruživanjem, kao i uključivanjem u neki od poslova prerade voća. Sve to u skladu je sa aktivnostima PSSS koja upravo upućuje voćare da svojim proizvodima dodaju vrednost preradom uz istovremeno očuvanje njihovog kvaliteta i životne sredine. 

A. Milić

 

Projekat “Zdrava poljoprivredna proizvodnja – zdrava životna sredina i stanovništvo u Beogradu” sufinansiran je sredstvima iz budžeta Grada Beograda – Gradske uprave grada Beograda, Sekretarijata za informisanje. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.

 

14. OKTOBAR 2022.